Những lưu ý quan trọng khi dùng Sika chống thấm cổ ống

Những lưu ý quan trọng khi dùng Sika chống thấm cổ ống

1. Phân biệt đúng loại Sika cho từng vị trí cổ ống

• Cổ ống xuyên tường, xuyên sàn yêu cầu vật liệu chuyên biệt: Cổ ống xuyên sàn thường tiếp xúc nước áp lực lớn hơn nên cần dùng loại có độ đàn hồi cao, như SikaFlex-11 FC hoặc SikaHyflex. Trong khi đó, cổ ống xuyên tường có thể sử dụng SikaSeal hoặc băng cản nước kết hợp với vữa trám.
• Đối với vị trí chuyển tiếp tường – sàn, nên chọn Sika có khả năng co giãn bền theo chuyển động kết cấu như SikaFlex Construction Sealant để tránh nứt vỡ liên kết sau thời gian sử dụng.

2. Tránh nhầm lẫn giữa Sika Flex và Sika Seal

• SikaFlex là keo polyurethane có tính đàn hồi cao: Phù hợp với các vị trí cần chống rung, chịu co giãn mạnh. Đặc biệt hữu ích cho cổ ống xuyên sàn nơi có tải trọng và áp lực nước liên tục.
• SikaSeal thiên về khả năng trám khe chống thấm nhẹ: Dùng tốt cho các khe hở nhỏ hoặc xử lý bổ sung chống thấm cổ ống sau khi thi công thô, nhưng không thay thế được SikaFlex trong các khu vực cần khả năng co giãn cao.
• Việc chọn nhầm có thể làm mất tác dụng chống thấm lâu dài: Nhiều trường hợp dùng SikaSeal thay cho SikaFlex dẫn đến nứt gãy lớp vật liệu, gây thấm ngược sau vài tháng sử dụng.

3. Lưu ý khi sử dụng cho cổ ống xuyên sàn, xuyên tường

• Phải bọc cổ ống bằng băng trương nở hoặc ống chống thấm phụ trợ trước khi trám Sika: Đây là lớp bảo vệ đầu tiên giúp tăng độ bám và hạn chế co ngót.
• Không bơm trực tiếp keo lên bề mặt bẩn hoặc còn ẩm: Keo Sika cần bề mặt sạch khô để phát huy tối đa khả năng bám dính. Trong môi trường xuyên sàn – xuyên tường, nước hoặc bụi bê tông sẽ làm giảm tuổi thọ keo dán.
• Phối hợp đúng giữa vật liệu co giãn và lớp bảo vệ ngoài: Có thể dùng thêm lớp phủ ngoài bằng vữa polymer hoặc lưới thủy tinh để tăng độ bền.

4. Thời điểm thi công ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu quả chống thấm

• Thi công quá sớm khi bê tông chưa ổn định có thể gây tách lớp: Thường xảy ra khi cổ ống chưa định hình hoàn toàn, keo bị kéo dãn hoặc xô lệch theo chuyển động bê tông.
• Thời điểm lý tưởng là sau 7–14 ngày sau khi đổ sàn hoặc xây xong tường: Lúc này, kết cấu đã ổn định, độ ẩm nền giảm, giúp vật liệu Sika bám dính tốt hơn.
• Không nên thi công dưới trời mưa hoặc trong điều kiện độ ẩm > 80%: Nhiều đội thi công bỏ qua yếu tố thời tiết khiến keo bị sủi bọt hoặc đóng rút không đều.

5. Yêu cầu độ sạch, khô và xử lý bề mặt trước khi bơm vật liệu

• Làm sạch bụi xi măng, dầu mỡ, tạp chất bằng bàn chải sắt hoặc máy thổi hơi: Đây là bước bắt buộc để tăng khả năng bám dính của keo lên bề mặt cổ ống và nền bê tông.
• Đảm bảo độ khô đạt chuẩn trước khi bơm keo: Độ ẩm lý tưởng dưới 5% giúp vật liệu phản ứng hóa học đúng cách, không bị nhũn hay biến tính.
• Sử dụng lớp lót primer nếu bề mặt quá trơn hoặc hút ẩm cao: Một số bề mặt bê tông trát kỹ cần dùng Sika Primer để tăng độ kết dính trước khi trám kín bằng keo chống thấm.

Phân tích nguyên nhân khiến cổ ống dễ bị thấm nước

1. Cổ ống và sàn mái giãn nở không đồng đều

• Khác biệt hệ số giãn nở giữa vật liệu ống và bê tông là nguyên nhân phổ biến gây nứt rạn tại khu vực tiếp giáp. Nhựa PVC hoặc kim loại thường có độ co giãn lớn hơn bê tông, dẫn đến khe hở nhỏ xuất hiện khi nhiệt độ thay đổi.
• Chênh lệch nhiệt độ ngày – đêm và thay đổi mùa làm cổ ống co – giãn liên tục, khiến lớp trám mất liên kết hoặc rạn chân chim, đặc biệt ở các công trình hở mái hoặc hướng nắng nhiều.
• Giãn nở không đồng bộ kéo theo lực cắt tại khu vực chống thấm, làm mất ổn định cấu trúc liên kết giữa keo chống thấm và bề mặt tiếp xúc, từ đó tạo điều kiện cho nước thẩm thấu vào trong.

2. Mối nối giữa ống và bê tông bị hở sau thời gian sử dụng

• Khe hở giữa ống và bê tông thường không đồng nhất từ đầu do sai số khi thi công hoặc định vị ống không chính xác trước khi đổ sàn. Qua thời gian, sự lún nhẹ hoặc biến dạng kết cấu càng làm vết hở rộng thêm.
• Lớp vữa trám ban đầu dễ bị co ngót hoặc bong tróc nếu dùng sai loại vật liệu, nhất là khi không có lớp lót liên kết hoặc không xử lý bề mặt kỹ trước khi trát.
• Thấm nước bắt đầu từ những điểm nhỏ khó quan sát nhưng lan nhanh theo mao dẫn và xuất hiện vết loang rộng khi trời mưa hoặc có nước tích tụ.

3. Thi công chống thấm sai kỹ thuật hoặc dùng sai sản phẩm

• Không tạo rãnh vét hình chữ V quanh cổ ống là lỗi phổ biến khiến vật liệu chống thấm không thể bám sâu và tạo liên kết cơ học chắc chắn, dẫn đến rút keo hoặc bong tróc sau thời gian ngắn.
• Sử dụng keo trám không phù hợp với đặc tính đàn hồi cần thiết cho cổ ống xuyên sàn khiến sản phẩm không theo kịp chuyển động co giãn, từ đó nứt hoặc rách lớp chống thấm.
• Thi công trong điều kiện ẩm, bẩn hoặc chưa đạt độ khô chuẩn làm giảm khả năng kết dính, đặc biệt với keo polyurethane – loại cần môi trường khô ráo để phản ứng hoàn toàn.

4. Tác động của áp lực nước và thời tiết đến khu vực quanh ống

• Áp lực nước tích tụ quanh cổ ống, đặc biệt tại các khu vực sàn mái hoặc hộp kỹ thuật có nước đọng thường xuyên, sẽ ép nước xuyên qua các khe hở dù rất nhỏ, lâu ngày gây thấm.
• Thời tiết mưa gió liên tục hoặc nắng nóng gay gắt làm tăng tốc độ suy giảm vật liệu chống thấm, đặc biệt là các keo trám không có tính kháng UV hoặc khả năng phục hồi biến dạng.
• Nhiệt độ thay đổi nhanh và liên tục theo ngày khiến vật liệu co giãn quá mức so với giới hạn thiết kế, làm xuất hiện các vết rạn vi mô mà mắt thường khó thấy nhưng có thể gây thấm nghiêm trọng sau vài tháng.

Kỹ thuật thi công Sika chống thấm cổ ống đúng chuẩn

1. Hướng dẫn chi tiết các bước thi công tiêu chuẩn

• Chuẩn bị bề mặt sạch và khô hoàn toàn: Dùng bàn chải sắt hoặc máy thổi bụi để làm sạch bụi xi măng, dầu mỡ quanh cổ ống. Độ ẩm lý tưởng dưới 5%. Nếu bề mặt còn ẩm, cần để khô hoàn toàn hoặc dùng máy thổi nóng hỗ trợ.
• Tạo rãnh hình chữ V quanh cổ ống: Dùng máy cắt hoặc đục tay để tạo rãnh sâu 10–15mm giúp tăng độ bám và tạo không gian chứa vật liệu chống thấm. Bước này rất quan trọng để tránh keo bị trượt khi có chuyển động co giãn.
• Bơm vật liệu Sika đúng kỹ thuật: Dùng súng bơm keo chuyên dụng, bơm từ đáy rãnh lên, đảm bảo keo lấp đầy toàn bộ khe hở. Tránh bơm đứt quãng làm rỗng điểm tiếp giáp.
• Làm mịn bề mặt và bảo vệ sau thi công: Dùng bay nhựa hoặc tay đeo găng nhúng nước để miết đều keo. Che chắn bề mặt bằng nilon trong 24–48 giờ, tránh nước mưa hoặc va đập làm hỏng lớp keo mới.

2. Định mức sử dụng cho từng loại Sika chống thấm cổ ống

• SikaFlex Construction Sealant: Khoảng 1.2 – 1.4 kg/m² khi trám quanh cổ ống có bề mặt tiếp xúc lớn, hoặc khoảng 1 tuýp (600ml) cho 3–4 cổ ống tiêu chuẩn.
• SikaHyflex-250 Facade: Phù hợp cho khu vực cần đàn hồi cao, định mức tương tự SikaFlex nhưng cho độ giãn dài tốt hơn, thích hợp cho cổ ống xuyên sàn mái.
• Sika Sealant Construction: Thường dùng cho các khe nhỏ, lớp bề mặt hoặc gia cố sau. Định mức khoảng 1 tuýp cho 5–6 cổ ống, tùy đường kính khe cần trám.
• Băng trương nở SikaSwell hoặc Waterbar: Cần dùng đúng kích thước băng cho từng cổ ống, thường là 10–20cm chiều dài cho mỗi vị trí, dán quanh ống trước khi đổ bê tông.

3. Cách chọn Sika Flex, Sika Seal hoặc sản phẩm chuyên dụng

• Dùng SikaFlex khi cổ ống xuyên sàn hoặc nơi có chuyển động mạnh: Đây là loại keo gốc polyurethane đàn hồi cao, chịu rung tốt, lý tưởng cho các vị trí bị co giãn liên tục.
• Chọn Sika Seal cho các vị trí chống thấm bề mặt nhẹ: Phù hợp khi trám bù hoặc xử lý lớp ngoài của cổ ống sau thi công thô. Không thích hợp cho khu vực có áp lực nước cao hoặc chuyển động nhiều.
• Dùng SikaSwell hoặc Sika Waterbar khi cần xử lý ngay từ đầu: Nên đặt băng trương nở quanh cổ ống trước khi đổ sàn để đảm bảo chống thấm chủ động từ giai đoạn kết cấu. Đây là biện pháp ngăn thấm nước triệt để, nhất là cho tầng hầm hoặc hộp kỹ thuật.

4. Các lỗi thường gặp trong quá trình thi công thực tế

• Không xử lý sạch và khô bề mặt trước khi trám keo: Đây là nguyên nhân hàng đầu khiến keo tróc ra sau 2–3 tháng do không bám được vào bề mặt.
• Thi công khi trời mưa hoặc độ ẩm quá cao: Làm ảnh hưởng đến phản ứng hóa học của keo, khiến keo không đóng rắn hoàn toàn hoặc phồng rộp sau khô.
• Chọn sai loại keo hoặc thi công không đúng vị trí khuyến nghị: Ví dụ dùng SikaSeal cho cổ ống xuyên sàn, sẽ nhanh chóng bị đứt lớp keo sau vài chu kỳ giãn nở.
• Không tạo rãnh hoặc không bơm đủ vật liệu vào khe tiếp giáp: Dễ làm xuất hiện khe hở rỗng bên trong lớp trám, là nơi nước len vào đầu tiên khi gặp áp lực lớn.

Giải pháp xử lý triệt để thấm nước quanh cổ ống

1. Xử lý các khe hở quanh ống bằng vật liệu trám khe chuyên dụng

• Cơ chế hoạt động của vật liệu trám khe đàn hồi dựa trên khả năng co giãn theo chuyển động của cấu kiện, đồng thời duy trì độ bám dính cao trên bề mặt bê tông và vật liệu ống (PVC, HDPE hoặc kim loại). SikaFlex Construction Sealant là ví dụ tiêu biểu với mô-đun đàn hồi thấp, phù hợp xử lý các vị trí có chuyển vị nhỏ.
• Hiệu quả chống thấm phụ thuộc độ điền đầy khe hở và độ sạch bề mặt nền. Các nghiên cứu chỉ ra rằng khe hở cần được làm sạch đạt chuẩn ASTM D4258 và trám sâu ≥10 mm để đảm bảo độ kín nước tối ưu trong điều kiện áp lực nước tiêu chuẩn 0.3–0.5 bar.
• Lựa chọn vật liệu phải dựa trên môi trường sử dụng: Nếu khu vực cổ ống thường xuyên chịu rung động (như sàn mái), cần chọn keo có độ giãn dài phá hủy >500% và độ bền kéo >1.5 MPa để tránh rạn nứt sau thời gian sử dụng.

2. Tăng cường chống thấm tại mối nối bằng lưới gia cố và keo đàn hồi

• Kết cấu lưới thủy tinh hoặc polyester đóng vai trò phân tán ứng suất tại vùng tiếp giáp ống và bê tông, giúp giảm tập trung ứng suất – nguyên nhân chính gây nứt lớp keo chống thấm theo thời gian.
• Các lớp keo đàn hồi gốc polyurethane hoặc gốc acrylic được phủ hai lớp, trong đó lớp thứ nhất làm nền liên kết, lớp thứ hai sau khi đặt lưới là lớp bảo vệ. Độ dày tối ưu cho hệ thống hai lớp này là từ 2–3 mm.
• Nghiên cứu thực nghiệm tại điều kiện thời tiết Việt Nam cho thấy kết hợp lưới gia cố với keo SikaHyflex 250-Facade làm giảm xác suất thấm nước tới 85% so với lớp keo đơn độc sau 6 tháng thử nghiệm thời tiết thực địa.

3. Ứng dụng màng chống thấm lỏng kết hợp Sika Seal tạo lớp bảo vệ kép

• Màng chống thấm lỏng gốc polyurethane có khả năng liên kết hóa học với lớp keo Sika Seal, tạo ra lớp phủ liên tục có khả năng co giãn và chống xé rách cơ học. Lớp này đóng vai trò ngăn hơi nước, nước mưa và UV.
• Cấu trúc phân tử chuỗi dài của lớp màng lỏng cho phép hấp thu biến dạng vi mô quanh khu vực ống xuyên sàn mà không phá vỡ màng liên tục, giữ vững khả năng kháng nước và hơi ẩm theo thời gian.
• Phân tích phổ FTIR (Fourier-transform infrared spectroscopy) xác nhận khả năng liên kết giữa màng lỏng và keo Seal có phản ứng đồng hóa hữu cơ, làm tăng độ bám dính bề mặt hơn 40% so với thi công đơn lẻ.

4. Biện pháp xử lý cổ ống thấm nước ở khu vực toilet và sàn vệ sinh

• Môi trường sàn vệ sinh có độ ẩm cao, biến động nhiệt độ thấp nhưng tiếp xúc nước thường xuyên, nên phương án tối ưu là kết hợp vật liệu đàn hồi gốc polyurethane với lớp màng chống thấm gốc xi măng polymer.
• Thi công lớp vữa chống thấm kết hợp băng cản nước quanh cổ ống trước khi lát gạch là yêu cầu bắt buộc trong tiêu chuẩn TCVN 9407:2012 để đảm bảo không có điểm hở chân gạch hoặc ngấm ngược qua mạch.
• Các mô hình mô phỏng dòng chảy vi mô trong vùng tiếp giáp ống–sàn cho thấy nếu không xử lý triệt để cổ ống trước lát gạch, nguy cơ tích tụ ẩm bên dưới gạch sẽ gia tăng gấp 5 lần trong 60 ngày sử dụng đầu tiên, dẫn tới mùi hôi và nấm mốc.

Kinh nghiệm thực tế khi sử dụng Sika chống thấm cổ ống

1. Lưu ý trong quá trình bảo trì sau thi công

• Không để nước đọng tại khu vực cổ ống trong 3–5 ngày đầu sau khi thi công chống thấm bằng Sika Flex hoặc Sika Seal để đảm bảo keo có thời gian đóng rắn hoàn toàn và đạt được độ đàn hồi chuẩn.
• Định kỳ vệ sinh khu vực quanh cổ ống nhằm tránh tích tụ rêu mốc, bụi bẩn – các yếu tố khiến lớp keo bị mục hóa nhanh hơn do ẩm liên tục hoặc bị phá vỡ liên kết.
• Kiểm tra lớp trám mỗi 6–12 tháng, đặc biệt tại vị trí chịu nắng mưa trực tiếp hoặc thường xuyên có dòng nước chảy mạnh. Nếu phát hiện nứt chân chim, cần xử lý bồi trám bổ sung kịp thời.

2. Cách kiểm tra hiệu quả chống thấm sau 1 tháng và 1 năm

• Sau 1 tháng: Dùng nước thử đổ quanh cổ ống vào thời điểm sáng sớm (khi mặt sàn khô ráo nhất). Quan sát kỹ xem có dấu hiệu nước thấm qua lớp bê tông hay không. Một số đội kỹ thuật sử dụng giấy hút ẩm hoặc xi măng khô đặt quanh chân ống để phát hiện rò rỉ sớm.
• Sau 1 năm: Kiểm tra vào mùa mưa hoặc khi bồn chứa đầy nước. Nếu cổ ống nằm gần sàn mái, cần quan sát vết loang hoặc dấu ố nước từ dưới trần. Có thể dùng camera nhiệt hoặc máy đo ẩm tường nếu cần phát hiện điểm ngấm ẩn bên trong.
• Kinh nghiệm tại công trình nhà phố và chung cư cho thấy, cổ ống dùng keo SikaFlex và có xử lý băng trương nở từ đầu có tỷ lệ tái thấm thấp hơn 10% trong năm đầu, trong khi thi công thiếu lớp lót hoặc chọn sai keo thường phát sinh rò rỉ sau 6 tháng.

3. Kinh nghiệm chọn nhà thầu thi công Sika uy tín

• Nên chọn đội từng thi công các hạng mục cổ ống xuyên sàn, xuyên tường trong các công trình có yêu cầu kỹ thuật cao như tầng hầm, sàn mái. Các đội này thường có đầy đủ dụng cụ, keo chính hãng và kinh nghiệm xử lý các chi tiết phức tạp.
• Kiểm tra quy trình làm việc và cam kết bảo hành rõ ràng: Một đội uy tín sẽ có bước khảo sát trước, tạo rãnh đúng chuẩn và thi công đúng thời điểm bê tông ổn định, chứ không vội vàng thi công liền sau khi đổ sàn.
• Tham khảo đánh giá công trình cũ và hỏi cụ thể về vật liệu sử dụng: Tránh đội báo giá rẻ nhưng dùng hàng thay thế, không rõ nguồn gốc hoặc bơm thiếu định mức keo gây rỗng trong khe trám.

4. Tình huống thực tế thường gặp và cách xử lý hiệu quả

• Trường hợp lớp trám bong tróc sau 2–3 tháng mùa mưa: Thường do thi công khi bề mặt chưa khô hoặc không tạo rãnh vét đúng chuẩn. Xử lý bằng cách cắt bỏ lớp keo cũ, làm sạch, trám lại bằng SikaFlex mới và lót primer nếu cần.
• Vết thấm rò rỉ nhỏ tại khe tiếp giáp sau 1 năm: Có thể do giãn nở kết cấu. Cần đục tạo khe nhỏ tại vị trí đó, bơm lại keo co giãn và miết kỹ.
• Ống xuyên tường thấm ngược từ ngoài vào: Trường hợp gặp mưa tạt lâu ngày, nước ngấm từ bên ngoài qua cổ ống do không chống thấm từ đầu. Biện pháp hiệu quả là khoan rãnh quanh cổ ống từ ngoài tường, xử lý bằng keo chống thấm và phủ thêm vữa gốc polymer hoặc sơn gốc epoxy kháng nước.

Nhiều công trình thấm nước quanh cổ ống không phải do thời tiết, mà bắt nguồn từ việc chọn nhầm sản phẩm hoặc thi công sai quy trình. Chống thấm cổ ống hiệu quả không phụ thuộc vào giá keo, mà nằm ở hiểu đúng và làm đúng. Hãy áp dụng các kinh nghiệm trong bài để bảo vệ công trình ngay từ phần lõi.